De rol archiefinstellingen in het digitale domein kan veranderen van een centrale (opslag en beheer) naar een verdeelstation (het verdelen en distribueren van informatie). De belangrijkste vraag waarover we met elkaar in gesprek willen gaan is wat de implicaties hiervan zijn en vervolgens hoe we hier met elkaar vorm aan kunnen geven.
Een archief als nutsvoorziening kent vele uitingen en de weg ernaartoe kan verschillend zijn.
Belangrijk zijn de 3 principes:
1. De gebruiker staat centraal;
2. Het gaat in potentie om alle mogelijke informatie;
3. De nutsvoorziening fungeert als verdeelstation en legt verbindingen.
Speciaal hiervoor hebben wij 7 kennisdocumenten in de vorm van best practices uitgewerkt. KVAN biedt hiermee een gestructureerd overzicht van een best practice, inclusief de aanpak, metingen en strategische inzichten.
Best practice – 1 : Groninger Archieven
Bij deze showcase staat één best practice centraal: hoe Groninger Archieven audiovisueel erfgoed toegankelijk maakt voor iedereen – óók voor mensen met een gehoorbeperking. Wat als archieven niet alleen bewaarders van het verleden zijn, maar actieve knooppunten van informatie in onze samenleving? Het project ‘Het geluid van Groningen’ laat zien hoe archieven kunnen transformeren tot dynamische nutsvoorzieningen: toegankelijk, inclusief en innovatief. Wij danken René Duursma van Groninger Archieven voor zijn medewerking.
Download het kennisdocument 1 met Best practice – Het geluid van Groningen
Best practice – 2 : Stadsarchief Amsterdam – Openbaarheid en openbaarheidscentrum
Bij deze showcase staat één best practice centraal: hoe Stadsarchief overheidsinformatie ontsluit via het openbaarheidscentrum. Stadsarchief Amsterdam beheert zo’n zestig strekkende kilometer papieren archief. Het geheugen van Amsterdam sinds de geboorte van de stad zo’n 750 jaar geleden. Zo’n 20% van dit papieren archief is gedigitaliseerd. Stadsarchief Amsterdam heeft de ambitie volledig digitaal te gaan. Overheidsinformatie die Stadsarchief Amsterdam ontsluit is een rijke aanvulling op de historische informatie. Wij danken Sofie Bustraan en Marc Holtman van Gemeente Amsterdam en Stadsarchief Amsterdam voor hun medewerking.
Download het kennisdocument 2 met Best practice – Openbaarheid en openbaarheidscentrum
Best practice – 3 : ‘Proof of Contexts’ – Stadsarchief Amsterdam en Noord-Hollands Archief
Bij deze showcase staat één best practice centraal: ‘Proof of Contexts’, een samenwerking van Stadsarchief Amsterdam en Noord-Hollands Archief. Een project om te onderzoeken óf en hoe een klassiek geordende archiefinventaris kan worden omgezet naar een netwerkstructuur. Daarbij zijn een flink aantal medewerkers van Noord-Hollandse archieven (Noord-Hollands Archief, Stadsarchief Amsterdam, Regionaal Archief Alkmaar, Archief Gooi en Vechtstreek, Westfries Archief en Gemeentearchief Zaanstad) betrokken geweest. Zo is er gekeken naar wat toegankelijkheid betekent voor archieven in de wereld van Linked Data. Wij danken Merel Geerlings van Stadsarchief Amsterdam en Nico Vriend van Noord-Hollands Archief voor hun medewerking.
Download het kennisdocument 3 met Best practice – Proof of Contexts
Best practice – 4: Oorlog voor de Rechter – CABR
Bij deze showcase staat één best practice centraal: Over het CABR is al veel geschreven en gesproken, ook over de site die op 2 januari 2025 live zou gaan: Oorlog voor de rechter. Zelf noemen Edwin Klijn en Lizzy Jongma dit “De mooiste website die u nog nooit hebt gezien”. Het CABR is het grootste archief over de Tweede Wereldoorlog van Nederland. Het bevat 3,8 kilometer aan dossiers met ongeveer 30 miljoen aan gescande pagina’s (en foto’s).
Oorlog voor de rechter is het project dat loopt van begin 2022 tot eind 2027 met als doel al het materiaal uit het archief CABR en gerelateerde DOC-dossiers (NIOD) digitaal te ontsluiten en doorzoekbaar te maken.
Een vooruitstrevend en uniek pioniersproject, uniek ter wereld. Een samenwerking van Nationaal Archief, WO2Net, Huygens Instituut, NIOD.
Download het kennisdocument 4 met Best practice – Oorlog voor de Rechter
Best practice – 5: Het Westfries Archief als informatiedistributiecentrum
Bij deze showcase staat één best practice centraal: Het Westfries Archief als informatiedistributiecentrum.
Het WFA heeft een regionaal informatieplatform ontwikkeld dat gemeenten en regelingen ondersteunt bij duurzaam digitaal informatiebeheer. Vanuit één centrale infrastructuur krijgen partners toegang tot veilige opslag, efficiënte ontsluiting, publicatie en – waar nodig – gecontroleerde vernietiging van digitale informatie. Daarbij blijft de regie altijd bij de bronorganisatie. Zo neemt het WFA een voortrekkersrol in de archiefsector en laat zien hoe toekomstbestendig informatiebeheer in de praktijk vorm kan krijgen.
Best Practice – 6: Populariteit van het Indisch Oud-Paspoortarchief – CBG
Bij deze showcase staat één best practice centraal: Populariteit van het Indisch Oud-Paspoortarchief – CBG | Centrum voor familiegeschiedenis.
Dit archief bevat circa ruim 140.000 paspoortaanvragen van Indische Nederlanders die in de periode 1950-1959 een paspoort nodig hadden om naar Nederland te reizen. Het gaat hierbij niet om de paspoorten zelf, maar om voorgedrukte aanvraagkaarten waarop persoonsgegevens zijn ingevuld. Er is een index op naam en alle kaarten zijn gescand.
Download het kennisdocument 6 met Best practice – CBG
Best Practice – 7: Woo-dienstverlening door het Noord-Hollands Archief
Bij deze showcase staat één best practice centraal: Woo-dienstverlening door het Noord-Hollands Archief.
Hoe wil het Noord-Hollands Archief al vanaf de creatie van informatie een actieve rol spelen. Een belangrijk onderdeel hiervan is de ontwikkeling van een nieuwe dienstverlening rondom de Wet open overheid. Daarmee positioneert het Noord-Hollands Archief zich komende jaren verder als hét informatiecentrum voor de inwoners van Noord-Holland. Het uiteindelijke doel? Samen werken aan een transparantere overheid, waarbij overheidsinformatie niet alleen toegankelijk is, maar ook duurzaam vindbaar blijft voor iedereen. Het project Woo dienstverlening door het Noord-Hollands Archief richt zich op het opnemen, beheren en publiceren van zowel actieve als passieve Woo-informatie op een speciaal ingericht publicatieplatform.
Download kennisdocument 7 met Best practice – Woo-dienstverlening door het Noord-Hollands Archief