Digitale collectie Coronavirus in Nederland

Ons hele land en de rest van de wereld staan op z’n kop. Het Coronavirus raakt ons allemaal en beheerst momenteel het nieuws. De eerste zorg is uiteraard de gezondheid van iedereen en de maatregelen om de verspreiding van het virus in te dammen. Maar ook wordt er geschiedenis geschreven. De meeste Nederlanders zullen zich deze uitzonderlijke periode nog lang herinneren: de sluiting van scholen, winkels, horeca, instellingen, het massaal thuiswerken en lesgeven aan huis, maar ook de sociale cohesie. Meer dan voorheen communiceren mensen en organisaties via uiteenlopende digitale kanalen. Nog nooit in de geschiedenis waren we zo afhankelijk van digitale middelen en online informatie. Deze herinnering moeten we samen vastleggen en levend houden voor de toekomst.

Help mee het digitale verhaal te bewaren

Bijna alle communicatie tijdens het Coronavirus in Nederland gaat via digitale media, zoals websites, Facebookpagina’s, tweets, chats, online dagboeken, YouTube-kanalen, memes en digitale foto’s. Deze bronnen lijken voor de meeste mensen het eeuwige digitale leven te hebben, maar zijn uitermate kwetsbaar en zullen straks, als de crisis over is, als eerste weer verdwenen zijn als we niets doen. Door ze duurzaam te bewaren en toegankelijk te maken kunnen we de herinneringen levend houden.

Op dit moment werkt een aantal erfgoedinstellingen in Nederland al aan het verzamelen en bewaren van bronnen met betrekking tot het Coronavirus, maar er kan nog meer gedaan worden. Het Netwerk Digitaal Erfgoed roept Nederlandse erfgoedinstellingen op om het digitale verhaal van het Coronavirus in Nederland te bewaren. Erfgoedinstellingen kunnen een bijdrage leveren aan het opbouwen van een ‘Coronaviruscollectie’.

Wat kun je doen?

1. Selecteer op lokaal niveau bronnen die te maken hebben met het Coronavirus. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld gebruikmaken van de door de archiefsector ontwikkelde “hotspotlijsten”. Hiermee kunnen gebeurtenissen en kwesties geselecteerd worden die grote invloed hebben op de samenleving. Meer weten over wat een hotspot is, hoe je een hotspotlijst maakt en hoe je deze methode toepast? Lees het op de website van het Nationaal Archief. Je kunt ook gebruikmaken van de “Handreiking periodieke hotspot-monitor” die is ontwikkeld voor lokale overheden. Nog meer informatie over het gebruik van deze methodiek is te vinden op het Kennisplatform Particuliere Archieven.
2. Geef suggesties voor te archiveren Nederlandse websites door op het Nationale Register Webarchieven. Heb je als erfgoedinstelling geen eigen webarchief, maar wél inhoudelijke kennis over welke websites binnen jouw domein of regio van cultuurhistorisch van belang zijn? Dan kun je je suggesties achterlaten bij dit nationale register. De bestaande webarchiveringsprogramma’s pakken deze vervolgens op. Laat dus hier suggesties achter voor belangrijke website(s) over het Coronavirus. Het Netwerk Digitaal Erfgoed zorgt ervoor dat deze bij de partners in het netwerk terechtkomt.
3. Maak gebruik van het suggestieformulier van het IIPC (de International Internet Preservation Consortium). Ook daar kun je belangrijke websites over het Coronavirus toevoegen aan een wereldwijde collectie die nu opgebouwd wordt. Deze collectie bevat inmiddels meer dan 2.053 sites in 26 talen en is hier online toegankelijk. Dit initiatief zorgt ervoor dat belangrijke webcontent in de collectie van het Internet Archive komt.
4. Zoek de samenwerking op met collega-instellingen. Verzamel samen zo goed mogelijk de belangrijkste bronnen. En zorg ervoor dat niet iedereen hetzelfde aan het verzamelen is. Maak zo goed mogelijk gebruik van elkaars kennis en vaardigheden.
5. Neem contact op met het Netwerk Digitaal Erfgoed wanneer je belangrijk digitaal bronmateriaal hebt, maar niet weet hoe je dit moet bewaren of archiveren. Daar waar mogelijk brengen we je in contact met specialisten uit het netwerk.

Veel erfgoedinstellingen zijn al gestart met het veiligstellen van digitale bronnen. Dus… doe mee en zorg dat we met zoveel mogelijk organisaties de bronnen rondom het Coronavirus duurzaam bewaren voor nu, en voor de toekomst.

Heb je vragen? Neem dan contact op met Marcel Ras, Programmamanager digitale duurzaamheid bij het Netwerk Digitaal Erfgoed, marcel.ras@netwerkdigitaalerfgoed.nl, 0614777671

Noot: deze oproep wordt gesteund door KVAN/BRAIN, de KB-nationale bibliotheek, het Nationaal Archief, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, het Stadsarchief Amsterdam, het Haags Gemeentearchief, het Regionaal Archief Nijmegen, het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en IHLIA LGBT Heritage.