archievenblad sinds 1892 jaargang 123 2019 4 Uitgave van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in NederlandSMART STORAGE MAKES A DIFFERENCE Verrijdbare archiefkasten voor een efficiënte opslag. Benut uw opslagruimte maximaal! bruynzeel-storage.nl/archiefnummer 4 2019 n 3 34 ‘Ik wil wat betekenen voor de maatschappij’ Na 30 jaar archiefwezen maakt Janien Kemp, expert fysiek beheer bij Stadsarchief Amsterdam, de overstap naar het basisonderwijs. Vanaf volgend schooljaar staat ze als juf voor de klas in de Amsterdamse Bijlmer. Een gesprek over haar drijf veren, haar lange carrière als restaurator en over haar toekomst. 10 Openbare kadastrale registers in historisch perspectief Via de openbare registers van het Kadaster kan eenvoudig toegang worden verkregen tot privacygevoelige informatie. Rondom de invoering van de Algemene verordening gege vensbescherming (AVG) was dit plotseling een politiek en maatschappelijk thema, terwijl mensen eeuwenlang een meer prijs hebben betaald voor vrijwillige registratie in kada strale registers. Hoe zit dat? Inhoud 06 Een jaar balanceren op het snijvlak van AVG en Archiefwet De komst van de Algemene verordening gegevens bescher ming schudde de archiefsector behoorlijk op. De verschillende instellingen kregen veel vragen en uit voerings problemen voor de kiezen. Tijd voor een terug blik op een bewogen jaar. Wat is zoal veranderd? En wat staat ons nog te doen? 16 Wikipedia is de puberteit voorbij In 2019 wordt Wikipedia acht tien jaar en dus volwassen. Tijdens WikiconNL, de jaarlijkse Nederlandse Wikipedia conferen tie, werd gesproken over de positie van Wikipedia en andere Wikimediaprojecten in de wereld. Wat gaat goed, wat kan beter en op welke wijze kan toegevoegde waarde gecreëerd worden? 04 Van de redactie 05 De archiefervaring 06 Een jaar balanceren op het snijvlak van AVG en Archiefwet 09 Hoe garanderen we de integriteit, betrouwbaarheid en duurzaamheid van data? 10 Openbaarheidsdag: een ode aan het recht op informatie 12 Openbare kadastrale registers in historisch perspectief 15 Brievenreeks 16 Wikipedia is de puberteit voorbij 18 Certificering digitale beheeromgevingen voor archieven 22 Dura lex sed lex De AVG in de praktijk (deel 1) 26 Tien jaar CDD+ 20082018 (deel 3) 29 Column 31 Hotspots 32 Uitgelezen 34 Burgerlijke Stand | ‘Ik wil wat betekenen voor de maatschappij’ In gesprek met Janien Kemp SMART STORAGE MAKES A DIFFERENCE Verrijdbare archiefkasten voor een efficiënte opslag. Benut uw opslagruimte maximaal! bruynzeel-storage.nl/archief4 n 2019 nummer 4 Colofon Van de redactie Transparantie en openbaarheid Het Archievenblad is een uitgave van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen In Nederland (KVAN). Het Archievenblad verschijnt tienmaal per jaar. Alle leden van de KVAN ontvangen het Archievenblad. Redactie Joris van Dierendonck (eindredacteur), Mirjam Schaap, Geert Stroo, Cees Tromp, Floortje Tuinstra, Bernadine Ypma (hoofdredacteur), Marian de Vos, Nick Werring, Vera Weterings. Vaste medewerkers Niels Bongers, Peer Boselie, Wouter van Dijk, Puck Huitsing, Hannie KoolBlokland, Erik Kraai, Noor Schreuder, Christian van der Ven, Bert de Vries. Redactieadres Archievenblad Postbus 5135, 1410 AC Naarden Telefoon: (035) 542 74 35 Email: redactie@archievenblad.nl Email persberichten: nieuws@archievenblad.nl Website: www.archievenblad.nl Abonnementen en ledenadministratie Wie geen lid is van de KVAN kan het Archievenblad bestellen bij het KVANbureau. Ook voor adres wijzigingen kunt u daar terecht. KVAN-bureau Postbus 5135, 1410 AC Naarden Telefoon: (035) 542 74 35 Email: info@kvanbrain.nl Website: www.kvan.nl Jaarabonnement Nederland € 78,00 Buitenland € 90,25 Losse nummers € 8,00 Product- en personeelsadvertenties Sales & Services geeft inlichtingen over tarieven en plaatsing van alle advertenties. Postbus 2317, 1620 EH Hoorn Telefoon: (0229) 21 12 11 Fax: (0229) 27 04 04 Email: administratie@salesandservices.nl Ontwerp Infour, marketing en communicatie, Heerlen Opmaak Els Gulpen Grafische Vormgeving, Heerlen Druk Damen Drukkers, Werkendam Covertekening Niels Bongers ISSN 13854186 Het volgende nummer van het Archievenblad verschijnt in juni 2019. ‘Voor mij is de kracht van het internet de creativiteit die het stimuleert, het kunnen delen van ideeën en oplossingen en het kunnen organiseren en mobiliseren van groepen.’ Marleen Stikker, directeur Waag Society Citaat van de maand Sinds 2010 viert het Nationaal Archief ieder jaar Openbaarheids dag. Medewerkers zijn een jaar bezig met de voorbereiding en hebben daar zo’n plezier in dat er geloot moet worden wie in het project- team plaats mag nemen. Dat enthousiasme voor openbaarheid is fantastisch, maar niet verwonderlijk. De archivaris staat voor een transparante overheid en voor toegang tot het archief. Ook met de implementatie van de AVG staat de archivaris voor een transparante overheid. Het belang van de wet voor de burger is evident, bijvoorbeeld als het gaat om de steeds meer voorkomende automatische besluitvorming. Onlangs publiceerde het NRC meerdere artikelen over automatische besluitvorming binnen de rechtspraak. Overheden moeten de burger inzicht kunnen geven in de onderliggende data waarop geautomatiseerde besluiten worden genomen en het belang en de verwachte gevolgen van de verwerking. Als de verwachte gevolgen van het besluit de burger in aanmerkelijke mate treffen, zegt artikel 22 AVG dat de burger het recht heeft niet te worden onderworpen aan een uitsluitend op geautomatiseerde verwerking gebaseerd besluit. De archivaris kan een rol spelen bij de ontwikkeling van informatiemanagement en technologie, bijvoorbeeld door nadrukkelijk te pleiten voor transparantie en openbaarheid. Wilt u meer weten over de AVG? Bezoek kia.pleio.nl of lees het artikel van Anette de Lange in dit nummer. Kennisdeling vindt ook plaats op Wikipedia. Onlangs was er een tweedaagse conferentie in Utrecht. Marleen Stikker nam deel aan de paneldiscussie waarmee de eerste dag geopend werd. Stikker stelt: ‘We moeten gezamenlijk weer een publieke ruimte voor het internet creëren die je kunt vertrouwen. Een ruimte waar geen aandeelhouders belang speelt en waar niet gemanipuleerd kan worden. Wikimedia is een heel groot voorbeeld van hoe je dit kunt organiseren.’ Het archiefwezen in Nederland streeft naar collecties die een spiegel vormen van de samenleving door de eeuwen heen. Op de kennisdag van het Kennisplatform Educatie en Presentatie op 15 maart in het Nationaal Archief wees dagvoorzitter Vincent Robijn ons op de noodzaak van een nieuwe focus op acquisitie: ‘Archieven zijn geen afspiege ling van de samenleving, maar vaak roomwit. Archieven zijn een afspiegeling van het personeelsbestand.’ Onze trouwe doelgroep vergrijst en nieuwe doelgroepen kloppen op de deur. Om rele vant te zijn en te blijven in onze samenleving moeten we niet alleen de deuren open zetten. Wij moeten naar buiten gaan, zoeken waar wij met onze kennis en vaardigheden kunnen bijdragen aan een betere informatiesamenleving, en mensen uitnodigen om met ons mee te denken en mee te werken. n Bernadine Ypma n hoofdredacteur@archievenblad.nlnummer 4 2019 n 5 Al doende kreeg ik steeds meer inzicht in wat er allemaal in het archief bewaard werd en hoe de inventaris was opgebouwd. Daardoor kon ik beter bedenken hoe ik de aanvullingen van na 1980 hierin kon verwerken. Daarin bleken al verwijzingen naar de oudste inventaris te zijn opgenomen, zodat ik de dossiers alleen nog maar op de juiste plekken hoefde in te voegen. Op papier was dat zo gedaan. De praktijk leverde me een vrolijke archiefbeheerder op: door de dossiers zo naast elkaar te zetten werd duidelijk dat er heel wat archiefstukken dubbel waren gearchiveerd. Aan het eind van een werkdag kon ik daardoor vaak een hele stapel ‘VVV’ aanleveren: voor vernietiging vatbaar. Dat leverde weer ruimte op in het depot! Op een dag stuitte ik op een dubbeling in het archief, en ik twijfelde of ik die wel moest vernietigen. Het ging om de gedrukte acta van eind negentiende eeuw. Normaal gesproken zou ik zeggen: daar zijn er zo veel van gedrukt, één exemplaar in het archief is voldoende. In dit geval ging het echter om de overblijfsels van acta die tijdens een bombardement in de Tweede Wereldoorlog verkoold waren geraakt in een archief kast van de kerk in Rotterdamcentrum. De bladzijden waren gerestaureerd en moesten met de grootste voorzichtigheid worden behandeld, anders zouden ze alsnog uit elkaar vallen. Dat alleen al maakte het een bijzonder archiefstuk. In overleg met de archiefbeheerder heb ik toch besloten deze gedrukte stukken te vernietigen, aangezien er ook nog andere – wel unieke – archiefstukken uit de brand waren gered. Voor dat stuk geschiedenis kon men dus daarop terugvallen. Bovendien heeft de heer Van Schaik alle verkoolde stukken in 1995 met een loep met verlichting kunnen transcriberen. Onderzoekers kunnen de communicatie van de synode voor de oorlog daardoor toch raadplegen. Zo blijkt maar weer: zelfs ontdubbelen is soms een kwestie van wikken en wegen! n Liesbeth ’t Hart n adviseur informatiebeheer bij Rijkswaterstaat en archivaris van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland. De archiefervaring van Liesbeth ’t Hart Sinds 2013 ben ik als vrijwilliger actief bezig met het archief van de Generale Synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland. Dit werk heb ik overgenomen van twee andere archivarissen, die vanwege hun leeftijd met dit vrijwilligerswerk stopten. Dat bracht een bijzon- dere uitdaging met zich mee. Het archief werd niet alleen door twee archivarissen bewerkt, het bevond zich ook op twee locaties. Het ‘oude’ archief, van de oprichting van het kerkgenootschap in 1892 tot aan 1980, was in beheer gegeven bij het Utrechts Archief. Het recente archief, alles van na 1980, werd in het Streekarchief in Woerden bewerkt. Toen de beide heren ermee stopten, werd besloten het recente archief deels over te dragen aan Utrecht (tot aan 1992), en het overige materiaal te verhuizen naar het Stadsarchief in Rotterdam, dicht bij mijn woonplaats. Jarenlang werkte deze constructie tot ieders tevredenheid, tot dat ik zelf ook een gedeelte van het archief wilde overbrengen naar Het Utrechts Archief. Dit overlapte qua tijdsperiode het archief dat al in Utrecht was geplaatst en moest worden samen gevoegd. Dat bleek wat arbeidsintensiever dan gedacht en al gauw werd ik kind aan huis in Utrecht. Daardoor kwam ik wat vaker aan de praat met de archiefbeheerder. Op een gegeven moment vroeg ik hem waarom de inventaris nog niet online op de website van Het Utrechts Archief te vinden was. Toen bleek dat het archief dan wel geïnventariseerd was, maar door beide archivarissen op geheel eigen wijze. En ook de nummering was niet geschikt voor publicatie via MaisFlexis. Het complete archief moest nog worden omgenummerd en als één geheel worden samengevoegd! Met zo’n vijftig meter archief stond me een aardig klusje te wachten. Eerst maar eens het oude archief omnummeren, daarna zou ik kijken hoe het recentere archief in de inventaris in te passen was. Liesbeth ’t Hart (foto’s Floortje Tuinstra). Zelfs ontdubbelen is soms een kwestie van wikken en wegen. 6 n 2019 nummer 4 informatie en de duurzame toegankelijk ervan… daar draait het nu juist om in onze taak als archief. Hoe moet dat dan?’ Botsende privacy en archieftaken Marianne Loef is van oudsher archivaris en heeft tegenwoordig een eigen adviesbureau, gespecialiseerd in de nieuwe privacy wetgeving. Vanuit die rol ondersteunde ze het afgelopen jaar verschillende archiefinstellingen. Ze herkent de vragen van Padmos. Loef: ‘Op het snijvlak van de AVG en de Archiefwet liep vrijwel iedereen met vragen rond. Botsen deze wetten met elkaar? Welke gaat nu voor? En hoe voldoen we aan de nieuwe wetgeving, maar zorgen we toch dat mensen bij historische informatie kunnen? Privacy is belangrijk, maar onze archieftaak is dat ook.’ De Wbp werd AVG Voor de AVG was er al een privacywet: de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). ‘Die bestond misschien wel’, zegt Loef, ‘maar kreeg niet veel aandacht. Met de AVG was dat anders. Die was volop in de media. Dat had vooral te maken met de nieuwe sanctiemogelijkheden. Onder de AVG kan de Autoriteit Persoonsgegevens miljoenenboetes uitdelen aan organisaties die niet goed omgaan met de rechten van burgers.’ De dreiging met deze boetes maakte volgens Loef dat privacy ging leven. Scholen, ziekenhuizen, bedrijven, overheden… iedereen ging aan de slag om de zaken op orde te krijgen. ‘Terwijl er inhoudelijk niet eens zo veel is veranderd sinds de komst van de AVG.’ ‘Een sterk staaltje Europese wetgeving’, noemt Jeroen Padmos de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) die een jaar geleden in werking trad. Padmos is adviseur strategische openbaarheid bij het Nationaal Archief en heeft daardoor veel te maken met de nieuwe wetgeving. ‘We hebben ons vorig jaar best veel zorgen gemaakt’, vertelt hij. ‘Sinds de komst van het internet verdwenen privacyrechten van mensen steeds meer naar de achtergrond. In de basis vind ik het dus een positieve ontwikkeling dat de AVG tegengas wil geven aan de ongebrei delde handel in persoonsgegevens. Maar openbaarheid van Een jaar balanceren op het snijvlak van AVG en Archiefwet Marlène Rooseman n De komst van de Algemene verordening gegevensbescherming – nu precies een jaar geleden – schudde de archiefsector behoorlijk op. De verschillende instellingen kregen veel vragen en uitvoeringsproblemen voor de kiezen. Tijd voor een terug- blik op een bewogen jaar. Wat is zoal veranderd? En wat staat ons nog te doen? Tekening: Niels Bongers. Leergang Privacy. Foto: Sjoerd van der Hucht. nummer 4 2019 n 7 Omgaan met bijzondere persoonsgegevens Gezinskaarten waren afgelopen jaar een mooi voorbeeld voor de balans tussen de AVG en de Archiefwet. ‘We hebben elk half jaar overleg met de Autoriteit Persoonsgegevens’, zegt Loef. ‘De laatste keer hebben we als voorbeeldcasus de kaarten uit het bevolkingsregister besproken. Als mensen worden geboren, trouwen, scheiden of overlijden, wordt dit geregistreerd in het bevolkingsregister. Tegenwoordig gaat dit digitaal, maar vroeger gebeurde dat met een kaartsysteem. De oude kaartenbakken uit de periode 19201940 zijn overgebracht naar de archieven en openbaar gemaakt. Ze zijn ontzettend populair, bijvoorbeeld voor historisch onderzoek en stamboomonderzoek. Maar som mige mensen die op de kaarten staan, zijn nog in leven. En in die periode werd bijvoorbeeld ook hun geloofsovertuiging genoteerd. Dat is een bijzonder persoonsgegeven dat niet zomaar mag worden gepubliceerd.’ Online toegankelijkheid moet blijven Helaas, helaas, ook de Autoriteit Persoonsgegevens heeft geen eenduidig antwoord op de vraag of de informatie op de persoonskaarten online mag blijven staan. Loef: ‘Zij adviseert om als verantwoordelijke archiefinstelling zelf een risicoanalyse uit te voeren en te bepalen of de mensen op de kaarten risico op gevolgschade lopen. En of we daar maatregelen tegenover kunnen stellen. Het feit dat gegevens al lang online staan, is geen argument om ze dan ook maar online te houden. Het staat als een paal boven water dat we de online toegankelijkheid van archieven moeten behouden en dat ze makkelijk te raadplegen Een paar veranderingen Heeft iedereen zich dan onnodig druk gemaakt? Was alle com mo tie voor niets? ‘Ja en nee’, meent Guido Dorssers. Hij is senior adviseur Informatisering & Automatisering bij het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven. Met zijn kennis van archivering en achtergrond als jurist is hij een belangrijke vraagbaak als het over privacywetgeving gaat. Dorssers: ‘Als je het mij vraagt, is de AVG oude wijn in nieuwe zakken, al zijn er inhoudelijk natuurlijk wel wát dingen veranderd ten opzichte van de Wbp.’ Hij doelt onder meer op de rechten van burgers. ‘Mensen mogen nu meer verwachten van bedrijven en overheden. Denk aan het opvragen van eigen gegevens of juist het laten wissen van die informatie: het recht op vergetelheid. Dit soort zaken zijn in de AVG sterker aangezet dan in de Wbp het geval was. Dat zorgde het afgelopen jaar alom voor het gevoel: verrek, met deze privacywetgeving moeten we iets.’ De open eindjes van de AVG Volgens Dorssers heeft de AVG vooral voor bewustwording gezorgd. ‘Het positieve, maar ook het lastige, is dat de nieuwe wet behoorlijk veel open eindjes heeft. Het belangrijkste voor schrift is dat we bewust met privacy omgaan en gemotiveerde beslissingen nemen op het moment dat we informatie open baar en toegankelijk maken.’ Padmos is het daar volmondig mee eens. ‘In de AVG staat niet heel duidelijk omschreven wat bijvoorbeeld ‘Archivering in het algemeen belang’ betekent. De wetsartikelen zijn niet heel concreet. Dus moeten we het zelf doen. Veel nadenken. Belangen afwegen. En oppassen dat we niet doorslaan naar een situatie die onwerkbaar is.’ Tekening: Elco van Staveren. Door het hele land zijn werkgroepen, platforms en samenwerkingsverbanden ontstaan om AVG en Archiefwet met elkaar in praktijk te brengen. Foto: Sjoerd van der Hucht. >>8 n 2019 nummer 4 archiefinstellingen, overheden en commerciële bedrijven hebben daaraan deelgenomen om privacyproblematiek te tackelen.’ Van ontdekkingstocht naar oplossingen Er staan nog heel wat thema’s en onderwerpen op de agenda in 2019, zoals bijvoorbeeld: hoe om te gaan met informatie uit reeds overgebrachte archieven of juist met archieven die niet onder de Archiefwet vallen, maar wél onder de AVG. En dan zijn er ook nog de systemen waarin nieuwe en ‘jonge’ informatie wordt opge slagen, maar die nog niet ondersteunen bij duurzame toeganke lijkheid of privacyoplossingen. ‘Tijdens de leergang Privacy komen al dit soort vragen aan bod’, zegt Padmos. ‘Alle deelnemers werken een praktijkcasus uit waarmee ze in hun organisatie aan de slag kunnen. We gaan deze uitwerkingen ook bundelen in een handig naslagwerk. Loef vult aan: ‘Het jaar 2018 stond vooral in het teken van ontdekken. Nu willen we meer handvatten geven aan thema’s, zoals bijvoorbeeld modellen, beslisbomen en andere hulpmiddelen om duurzame toegankelijkheid van informatie zo goed mogelijk te regelen, in samenspel met de AVG.’ n Marlène Rooseman n Bureau Tekst, in opdracht van KIA. moeten zijn, maar we moeten ook nadenken over de persoons gegevens die in die archieven voorkomen en wat we daarvan kunnen publiceren. We zijn nu bezig met mogelijke oplossingen hiervoor. Moeten we bijvoorbeeld de kolom ‘godsdienst’ op de kaarten onleesbaar maken of de kaarten afschermen van de zoek machines? We hopen dat we met deze casus tot een model voor risicoanalyses komen waarmee alle archiefinstellingen iets kunnen.’ Wat mag wel en wat mag niet Loef denkt dat de archiefsector en alle instellingen nog veel werk te wachten staat om de perfecte balans tussen de AVG en de Archiefwet te vinden. ‘Niemand weet nu tot op de komma hoe we in de praktijk moeten handelen. Wat wel en niet mag. Zelf denk ik dat er nog best wat rechterlijke uitspraken moeten komen om de AVG aan te vullen met jurisprudentie.’ Dorssers vult aan: ‘De tijd zal ons leren of we op de juiste weg zijn. Deze wetgeving is helaas geen wiskunde. We kunnen niet zeggen: dit is de formule en dit is de uitkomst. We moeten met elkaar in gesprek en veel vragen stellen. Hoe slaan jullie informatie op? Hoe wegen jullie belangen af? Wat is verantwoord?’ Leergang privacy Door het hele land zijn het afgelopen jaar werkgroepen, plat forms en samenwerkingsverbanden ontstaan om de AVG en de Archiefwet goed met elkaar in de praktijk te brengen, zoals bijvoorbeeld het kennisplatform Juridische Vraagstukken op KIA, het kennisnetwerk voor informatie en archiefprofessionals, of de werkgroep AVG, waarvan Loef coördinator is. ‘Die wisselwerking is een mooie bijvangst’, zegt Padmos, die zijn collega Loef leerde kennen tijdens de leergang ‘Privacy; van Wbp naar AVG’. Die leer gang is een initiatief van het Nationaal Archief, KVAN/BRAIN en de Erasmus Universiteit. Padmos: ‘Al meer dan 125 mensen van Leergang Privacy Heb je ook interesse in de driedaagse leergang ‘Privacy; van Wbp naar AVG’? De volgende editie start op 15 mei. Er zijn nog een paar plekken vrij. Meer informatie en een inschrijfpagina vind je op het kennisplatform Juridische Vraagstukken op kia.pleio.nl. Hier kun je ook meteen met collega’s praten en discussiëren over de thema’s waar jij tegenaan loopt. De AVG heeft voor bewustwording gezorgd, maar roept ook vragen op. Foto: Sjoerd van der Hucht. Foto: Sjoerd van der Hucht. >>nummer 4 2019 n 9 we moeten leven, volgens Philips Bryan. Bang is ze niet. ‘Neder lands is connected als geen ander, we zijn superdigitaal’, vertelt ze enthousiast. Vanwaar dat enthousiasme? ‘Zeker, criminelen, scriptkiddies, terroristen, (ontevreden) werknemers, hacktivisten en statelijke actoren: ze vormen allemaal een bedreiging voor onze digitale data. Maar juist omdat we als Nederland zo digitaal zijn, merken we afwijkingen aan de normale digitale routines sneller op en zijn we dus ook snel met het implementeren van verbeteringen. Kijk maar naar Schiphol: op het gebied van cyber security is dit het veiligste vliegveld van Europa.’ Anticiperen op digitale dreigingen ‘Het is niet de vraag of je wordt aangevallen door cybercrimi nelen, maar wanneer.’ Dit stelt Philips Bryan in haar lezing. Voorkomen dat er een aanval wordt gedaan op je digitale systemen kan niet. Maar je kunt de schade wel beperken. Hoe? Door bepaalde afspraken te maken en door onze systemen anders in te richten. Dit kan bijvoorbeeld door middel van Blockchain of door het verspreiden van digitale data in plaats van deze op één plek te zetten. Het allerbelangrijkste is dat er een duidelijke norm gesteld wordt als het gaat om de omgang met data. Om een veilige samenleving te kunnen bouwen, moeten bedrijven en de overheid samen een vuist maken tegen cybercrime. Alleen op deze manier kunnen we de integriteit, betrouwbaarheid en duurzaamheid van data garanderen. n Janneke Kokkeel n Bureau Tekst in opdracht van het Nationaal Archief. De kwetsbaarheid van data raakt ook archieven. Hoe kunnen we de integriteit, betrouwbaarheid en duurzaamheid van data vaststellen? Dat vraagt een andere benadering van het onderwerp. Archiefhouders moeten bijna forensisch expert zijn om de authen ticiteit en duurzaamheid van data vast te stellen’, stelt Marens Engelhard, directeur van het Nationaal Archief. ‘Helaas is dat (nog) niet het geval. Wel denken archivarissen momenteel driftig na over cyberveiligheid. Het is tijd om een nieuw digitaalsociaal contract op te stellen waarin we helder verwoorden wat de vermogens en verwachtingen zijn ten aanzien van overheid en bedrijfsleven. De archiefwereld kan hierbij een voortrekkersrol innemen.’ Cybercriminelen zoeken ingangen Het is van groot belang dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor de veiligheid van digitale gegevens. Niet alleen binnen de archiefwereld, maar ook in het bedrijfsleven. Philips Bryan: ‘Cybercriminelen zoeken altijd naar een ingang in systemen. Dat betekent dat iedereen zich op elk moment van de dag bewust moet zijn van de gevaren van cybercriminaliteit. Als bijvoorbeeld een werknemer een steek laat vallen, is de kans groot dat er een ingang wordt gevonden in het systeem. Soms met desastreuze gevolgen: een grote cyberaanval als NonPetya of Wannacry bijvoorbeeld. Of ernstiger: een virus als Stuxnet, dat in staat bleek om de controle van Iraanse kerncentrifuges over te nemen.’ Geen reden om bang te zijn Onze data worden dagelijks aangevallen. Een realiteit waarmee Hoe garanderen we de integriteit, betrouwbaarheid en duurzaamheid van data? Janneke Kokkeel n Infrastructuur, gezondheidszorg, financiële transacties, archieven: op vrijwel alle vlakken zijn we afhankelijk van digitale data. Maar dat maakt ook kwetsbaar. Inge Philips Bryan, partner en cybersecurityexpert bij Deloitte, schetst tijdens de Ketelaarlezing op donderdag 22 november 2018 een beeld van de digitale dreiging waar we dagelijks aan bloot staan. ‘Cybercriminelen zijn steeds op zoek naar mogelijkheden om data in handen te krijgen. Toch maken data ons leven vooral mooier.’ Inge Philips Bryan (foto Deloitte).Next >