Omdat van veel materiaal in de Archiefcollectie Nederland niet bekend en niet of nauwelijks te achterhalen is wie de eventuele auteursrechthebbenden zijn, stelt de beschikbaarstelling van mogelijk auteursrechtelijk beschermd materiaal archiefinstellingen voor grote problemen.
Verschillende archiefinstellingen hebben de laatste jaren vanwege auteursrechtelijke kwesties claims ontvangen. In samenwerking met Erfgoed Leiden heeft KVAN een rechtszaak gevoerd om jurisprudentie op te bouwen. Deze zaken hebben duidelijk gemaakt dat het publiceren van mogelijk auteursrechtelijk beschermd materiaal een riskante zaak is. Alleen materiaal waarvan de instelling zeker kan zijn dat de rechten erop verlopen dan wel gecleard zijn, kan zonder risico’s online gezet worden. Het zelf clearen van rechten is zeer arbeidsintensief. Daarom kiezen sommige instellingen ervoor hun risico’s af te dekken door het sluiten van licentieovereenkomsten met collectieve beheerorganisaties (cbo’s), zoals Pictoright (voor beeldmateriaal) en Lira (voor tekstproducties).
Wat doet KVAN?
KVAN volgt de wetgevingsontwikkelingen op dit terrein op de voet en probeert deze te beïnvloeden. Vertegenwoordigers van KVAN nemen daartoe actief deel aan de erfgoed brede werkgroep Auteursrecht. Het bestuur van KVAN houdt over de ontwikkelingen op dit gebied contact met andere koepel- en kennisorganisaties in het erfgoed, zoals de Museumvereniging, FOBID Netherlands Library Forum, Kennisland en Digitaal Erfgoed Nederland.
Ook ondersteunt KVAN de (instellings)leden op het gebied van auteursrecht door voorlichtingsbijeenkomsten te organiseren, hulpmiddelen zoals modelovereenkomsten op te stellen en zo nodig juridische expertise en/of bijstand in te huren.
“Werken die niet langer in de handel zijn”
Sinds juli 2021 kunnen erfgoedinstellingen, waaronder archieven, delen van hun collecties online aanbieden zonder dat daarvoor toestemming van de rechthebbende nodig is. Werken die niet, of niet langer, in de handel zijn mogen na enkele administratieve handelingen en in veel gevallen met een licentie van collectieve beheersorganisatie online geplaatst worden.
KVAN is instrumenteel bij het onderhandelen over deze licenties.
Kennisdocument | Beschikbaar stellen Bouwdossiers
In 2023 publiceerde KVAN met hulp van de archiefsector dit kennisdocument over het digitaal delen van bouwtekeningen en bouwdossiers, een belangrijk onderdeel van archiefcollecties in Nederland. Bouwdossiers vormen een onschatbare bron van informatie voor zowel overheden als burgers. Ons kennisdocument inventariseert de uitdagingen rond het digitaal beschikbaar stellen van deze documenten, met de nadruk op juridische kaders en beschermende maatregelen.
Actief worden binnen dit thema?
Wil je actief betrokken zijn bij dit thema? Meepraten en meedenken over vraagstukken? Dan kun je je hiervoor aanmelden. Deelname is kosteloos.